Πρὸς τὸν πατριάρχην Ἀντιοχείας Μεθόδιον 1 ὀκτωβρίου 1848

Δηλοποιῶ τῇ μακαριότητί της, ὅτι τῇ εὐδοκίᾳ Θεοῦ ἠξιώθην νὰ εὕρω τὴν χάριν ἔμπροσθεν τοῦ μακαριωτάτου καὶ θειοτάτου πατριάρχου τῆς ἁγίας πόλεως Ἱερουσαλὴμ κυρίου Κυρίλλου καὶ μὲ τὴν συνοδικὴν εὐλογίαν του ᾠκίσθην ἐν τῇ ἱερᾷ μονῇ τοῦ ἀρχαγγέλου Μιχαήλ. Ἠ ἀγάπη τοῦ διαδόχου τοῦ ἀποστόλου Ἰακώβου τοῦ Ἀδελφοθέου ἐκκέχυται ἐν ταῖς καρδίαις ἡμῶν καὶ ἀνέπαυσε ἡμᾶς, τοῦ δὲ διαδόχου τοῦ ἀποστόλου Πέτρου καὶ Ἰγνατίου τοῦ Θεοφόρου ἡ ἀγάπη ἂς ἀναφέρῃ τὰς ἁγίας εὐχὰς πρὸς τὸν Κύριον ὑπὲρ τῆς ὑμετέρας ὑγιείας καὶ εὐτυχίας καὶ εἰρήνης, καὶ νὰ τύχωμεν νὰ λάβωμεν διάφορα χαρίσματα ἀπὸ τὸ ἅγιον Πνεῦμα, καὶ ἐξαιρέτως ἀγάπην, εἰρήνην καὶ τὴν διάκρισιν πνευμάτων.

Ἐγὼ ὀμοῦ μὲ τοὺς συντρόφους μου κατὰ τὸ παρὸν παρευρίσκομαι ἐν τῷ ἁγίῳ τόπῳ, ὅπου τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον κατέβη εἰς τοὺς ἀποστόλους ἐν εἴδει γλωσσῶν ὡσεὶ πυρός, καὶ ἤρξαντο λαλεῖν ἐτέραις γλώσσαις, ἵνα εἰς πᾶσαν τὴν γῆν ἐξέλθῃ ὁ φθόγγος αὐτῶν καὶ εἰς τὰ πέρατα τῆς οἰκουμένης τὰ ῥήματα αὐτῶν. Τοῦτο τὸ θαῦμα ἤδη πλέον δὲν ἐπαναλαμβάνεται. Μ’ ὅλον τοῦτο ὅλοι, ὅσοι στέλλονται ἀπὸ μιᾶς ἐκκλησίας πρὸς τὰς ἄλλας ἐκκλησίας Θεοῦ, εἶναι ὑποχρεωμένοι νὰ κτήσουν αὐτοπροαιρέτως καὶ μετὰ μεγάλης σπουδῆς τὸ ὅτι ἐδόθη τοῖς θείοις Ἀποστόλοις ἄνωθεν, δηλαδὴ τὸ λαλεῖν ἑτέραις γλώσσαις, ἵνα βοηθούμενοι τῇ μαθήσει τῶν διαφόρων γλωσσῶν δυνηθῶσι ἱκανῶς τε καὶ εὐλόγως συναναστρέφεσθαι μὲ διάφορα χριστώνυμα ἔθνη, ἐν ἑνὶ στόματι συνδοξάζειν μίαν καὶ ἀδιαίρετον τριάδα, συμπαρακληθῆναι ἐν αὐτοῖς διὰ τῆς ἐν ἀλλήλοις πίστεως, συμπάσχειν τε καὶ συγχαίρεσθαι μὲ αὐτοὺς κ. τ. λ. Γνῶσις γὰρ γλωσσῶν εἶναι σύνδεσμος ψυχῶν καὶ ἐνδυναμώνει πάντας τοὺς ἐν Κυρίῳ ἀδελφούς, ὁποῖοι καὶ ὁποῦ καὶ ἂν εἶεν.

Ἀλλ’ ὥσπερ φῶς ἐκ φωτὸς ἀνάπτεται, ἢ ὥσπερ φωτία εὐγαίνει ἀπὸ τζακμάκι ἅμα καὶ ἀπὸ τὸν χάλυβον, τοιουτοτρόπως καὶ ἐπὶ μαθήσει τῶν γλωσσῶν ἕνας ἄνθρωπος ἀπὸ ἄλλον λαμβάνει ἑτέραν γλῶσσαν. Λοιπὸν καὶ δι’ ἡμᾶς, ὁποῦ θέλομεν μαθεῖν ἐκτὸς τῶν ἄλλων καὶ τὴν ἀραβικὴν γλῶσσαν, εἰς τὴν ὁποίαν τόσοι καὶ τόσοι χριστιανοὶ δοξάζουν τὸν Θεὸν, καὶ δι’ ἡμᾶς χρειάζεται ἕνας ἄνθρωπος, ὁποῖος μαθὼν ἀπὸ τὴν μητέρα του τὴν ἀραβικὴν γλῶσσαν καὶ τὴν τελειοποιήσας ὑπὸ τῇ χειραγωγίᾳ τῶν ἀρίστων διδασκάλων, παραδώῃ αὐτὴν καὶ ἡμῖν. Ὅθεν ταπεινότατα παρακαλῶ τὴν ὑμετέραν μακαριότητα, νὰ εὕρῃ καὶ στείλῃ πρός με ἕνα νέον ἄραβον, ὁποῖος αὐτοπροαιρέτως ἤθελε ὑπάγει νὰ ζήσῃ κοντά μου. Ἔχει εἰς τὸ ὁσπήτιόν μου χάλυψ, μὰ λείπει τὸ τζακμάκι. Γυρεύετε τοιγαροῦν αὐτὸ τὸ τζακμάκι ἐν τῷ ὑμετέρῳ εὐλογημένῳ οἴκῳ καὶ τὸ στέλνετε πρὸς ἡμᾶς. Ἀπὸ τὸν ὑμέτερον ἀποστολικὸν θρόνον, ὄχι ἀπὸ ἄλλον στέργομεν νὰ ἐλλάμψῃ τὸ φῶς, τὸ ποθεινότατον.

1) Ὁ νέος ἄραψ, τὸν ὁποῖον ἡμεῖς κυττάζομεν μὲ τὸ φανάρι τοῦ Διογένου, πρέπει νὰ εἶναι ὀρθόδοξος χριστιανός, ἀνύπανδρος, σώφρων, πραΰς καὶ φιλόπονος καὶ νὰ θυσιάσῃ ἡμῖν ὅλας τὰς δυνάμεις του, ὅλην τὴν ἐπιστήμην του καὶ ὅλον τὸν καιρόν του.

2) Πρέπει νὰ ἠξεύρῃ τὴν ῥωμαϊκὴν γλῶσσαν καὶ νὰ τὴν ὁμιλῇ ἐλεύθερα. Ἐὰν εἶναι ἱκανὸς αὐτὸς νὰ ἀντιγράφῃ ῥωμαϊκὰ βιβλία τυπωμένα ἢ χειρόγραφα καλά, εἰ δὲ οὐχί, φθάνει δι’ ἡμᾶς, εἰ μόνον ὁμιλεῖ ῥωμαϊκὰ καλά.

3) Εἴγε ξεύρει αὐτὸς καὶ τουρκικά, πάλιν καλά· εἰ δὲ οὐχί, δὲν ἀπαιτοῦμεν ἀπ’ αὐτὸν τοιοῦτο πράγμα.

4) Ὁ νέος ἄραψ ὑποχρεώνεται νὰ μένῃ κοντά μας ἀξεχωρίστως καὶ εἰς τὴν Ἱερουσαλὴμ καὶ εἰς τὰ ταξίδιά μας.

5) ‘Ημεῖς τὸν προσκαλοῦμεν μόνον διὰ νὰ μᾶς μανθάνῃ, πρῶτον νὰ ὀμιλοῦμεν, ὕστερα καὶ νὰ διαβάζωμεν καὶ νὰ γράφωμεν ἀραβικά. Τὰς βαθεῖς ἐπιστήμας δὲν γυρεύομεν ἀπ’ αὐτόν. Ὅμως πρέπει νὰ ἠξεύρῃ νὰ γράψῃ ἁπλὸ γράμμα ἀραβικὸν ἐν καιρῷ ἀνάγκης.

6) Αὐτὸς ὑποχρεώνεται ἔξω ἀπὸ τὰ μαθήματα νὰ ἀντιγράφῃ κάθε τι ἐκ τῶν ἀραβικῶν βιβλίων ἢ χειρογράφων ὅτι δειχθήσεται αὐτῷ. Ὅθεν ἐπιθυμοῦμεν, νὰ εἶναι αὐτὸς καλὸς καλλιγράφος (ἀραβιστί).

7) Ἐγὼ δὲ ἀπὸ τὸ μέρος μου διορίζω δι’αὐτὸν ἓν καλλωπισμένον κελλίον ἐν τῇ μονῇ μας.

8) Τρώγει καὶ πίνει αὐτὸς μεθ’ ἡμῶν πρὸς μία τράπεζα.

9) Τὸν μισθὸν διὰ τοὺς κόπους του διορίζω διὰ τὸ 1-ον ἔτος 120 γρόσια τουρκικά τὸν μῆνα, διὰ τὸ 2-ον ἔτος 150 γρ. τὸν μῆνα καὶ διὰ τὸ 3-ον 200 τὸν μῆνα, καὶ ἀκόμη μπακσίσι κάθε χρόνο κατὰ τὴν καλήν μου προαίρεσιν.

10) Ἐὰν δὲν μᾶς ἀρέσῃ αὐτός, ἔχομεν ἐξουσίαν νὰ τὸν στείλωμεν ὀπίσω.

11) Τὰ ἐνδύματα πρέπει νὰ φροντίσῃ καὶ κάμῃ αὐτὸς ὁ ἴδιος.

12) Εἰ δὲ αὐτὸς δὲν εὐχαρισθήσεται ἀπὸ ἡμᾶς, ἔχει ἐξουσίαν νὰ μᾶς ἀφήσῃ, ὁπόταν θέλει.

Λοιπόν, μακαριώτατε δέσποτα καὶ πατήρ μου, εὐδόκησον, διάλεξον καὶ στεῖλε πρὸς ἡμᾶς τὸν νὲον ἄραβα ἀνατραμμένον ἐπὶ τῶν σεβασμίων ποδῶν σου, ἀλλὰ χωρὶς κἀμμίας προσωποληψίας καὶ χωρὶς παντοδαπῶν σκοπῶν πολιτικῶν τε καὶ ἄλλων. Αἱ γὰρ μοῦσαι εἶναι καθαραὶ καὶ ἀγαπῶσαι μόνα τὰ οὐράνια δὲν ὑποφέρουν κἀμμίας ἀκαθαρσίας γηίνους.