Приложение
III Сравнение более важных изменений в тексте акафиста Пресвятой Богородице
651
| Migne, Patr. gr. Т. 92. Col. 1335–1348. Ώρολόγιον τ ὸ μέγα . Benetia 1895 г. | Псалтирь с возлѣдованіем. Цетина, 1495 г. | Малая подорожная книжица. 1525 | Акаѳісты в них же каноны, в Вильнѣ в 1628 г. | Пречестныи Акаѳисты съ каноны, в Кіевопечер. лаѵрѣ 1706 г. | Акаѳісты съ каноны, в Кіевопечер. лаѵрѣ 1731 г. | Сoбраніе Акаѳістовъ. Москва, 1899 г. | Разные издания |
| 1 икос | Ἄ γγελος πρωτοςάτης ο ὐ ρανόθεν ἐ π έ μφθη εἰ πε ῖ ν τ ῇ Θεοτ ὀ κ ῳ τ ὸ χα ῖ ρε. | ...посланъ бысть рещи богородици | Ангелъ предстатель снебесъ посланъ бысть рещи девици радуися. | рещи Богородици | Ангелъ предстатель съ небесе посланъ бысть, рещи Богородицѣ радуися! | ||
| 2 икос | 2-е χα ῖ ρε , σιγ ῆ ς δεομένων π ί στις. | р. мльчаніа трѣбоущіи вѣро | р. молчаніе молѧщимъсѧ вѣрою | р. молчаніѧ просѧщихъ вѣро | р. молчаніе молѧщимъсѧ вѣрою 652 | ||
| 8-е χα ῖ ρε , τ ὸ τ ῶ ν δαιμόνων πολ υ θρήνητον τρα ῦ μα. | р. бѣсомъ многоплачевныи строупе | р. бесомъ многоплачевнаѧ бѣдо | р. бѣсомъ многоплачевный стрꙋпе | р. бѣсѡвъ многоплачевный стрꙋпе | р. бѣсѡв многоплачевное пораженіе 653 р. бѣсом или бѣсѡвъ многоплачевный вреде 654 | ||
| 3 икос | 3-е χα ῖ ρε , γεωργ ὸ ν γεωργο ῦ σα φιλάνθρωπον | р. дѣлателѩ жизни нашеѥ прозебащіи | р. делателѧ человѣколбива заченъши | р. дѣлателѧ дѣлающаѧ человѣколюбца | |||
| 5-е χα ῖ ρε , ᾰ ρουρα βλαστάνο υ σα ε ὐ φορ ί αν ο ἰ κτιρμ ῶ ν | р. браздо ріастещіа гобзованіе щедрѡть | р. браздо обиліе щедротъ растѧщи | р. браздо растѧщаѧ гобзованіе щедротъ | р. ниво, растѧщаѧ гобзованіе щедротъ | р. ниво, растѧщаѧ многоплодіе щедротъ 655 | ||
| 10-e χα ῖ ρε , πα τ ὸ ς το ῦ κόσμου ἐ ξίλασμα | р. вьсего мира ѡцѣщеніе | р. всего мира правило | р. всегѡ міра ѡчищеніе | ||||
| 4 конд | Ζ ἀ λην ἔ νδοθεν ἔ χων λογισμ ῶ ν ἀ μφιβόλων, ὁ σώφρων Ἰ ωσ ὴ φ ἐ ταράχθη | Боуроу вьноутрь имѣѥ помышлѥ соумнителныихь цѣломоудрьні и іѡсіф смоутисе | Бꙋрю внꙋтрь имеѧ помышлений неверныхъ целомудрѣный ’іосифъ смꙋтисѧ | Бꙋрю внꙋтръ имѣѧ помышлений невѣрныхъ цѣломудреный ’іосифъ смѧтесѧ | Бꙋрю внꙋтрь имѣѧ помышленій сꙋмнительныхъ, цѣломудренный ’іѡсифъ смѧтесѧ | ||
| 4 икос | 3-е χα ῖ ρε , ἀ οράτων ἀ χθρ ῶ ν ἀ μυντήρισν | р. невидимыихь звѣрей моученіе | р. невидимыхь звѣрей мꙋченіе | р. невидимыхъ врагѡвъ мꙋченіе | |||
| 8-е χα ῖ ρε , τ ῶ ν ἀ θλοφόρων τ ὸ ἀ νίκητον θαρσος | р. страстотрьпцем непобѣдимаа дрьзости. | р. непобедимаѧ сило мꙋченикомъ | р. страстоносцемъ непобѣдимаѧ дерзости | р. страстотерпцевъ непобедимаѧ дерзосте | р. страстонѡсцемъ непобѣдимаѧ дерзости 652 | ||
| 5 икос | 4-е χα ῖ ρε , τ ῆ ς Τριάδος το ὺ ς μ ύ στας φωτίζο υ σα | р. троице оученикы сьхранѭющи | р. о троици человѣки просвѣтивши | р. Троицы тайникы хранѧщаѧ | Троицы таинники просвѣщающаѧ | ||
| 8-е χα ῖ ρε ὴ το ῦ βορβόρου ῥυ ομ έ νη τ ῶ ν ἔ ργων | р. тимѣніа избавлѩющіа дѣль | р. иже избавлѧеши отъ делъ скверныхъ | р. скверных изимающаѧ дѣлъ | р. тимѣніѧ изъимающаѧ дѣлъ | |||
| 9-е χα ῖ ρε , π υ ρ ὸ ς προσκ ύ νησιν παύσασα | ѡгньѧ покланѩніе оуставльшіи | р. огню поклонение оуставльши | р. ѡгнѧ поклонен іе оугасивщаѧ | ||||
| 11-е χα ῖ ρε , πιστ ῶ ν ὁ δηγ ὲ σωφροσύνης (περσ ῶ ν ὁ δηγ ὲ σωφροσύνης) 656 | р. Персѡмъ наставнице цѣломудриіѧ 655 | р. вѣрныхъ наставнице цѣломꙋдріѧ | |||||
| 6 конд. | Κήρ υ κες θεοφόροι γεγονότες οί Μάγοι ὑ πέςρεψαν ε ἰ ς τ ὴ ν Βαβυλ ῶ να | Проповѣдницы богоносніи вьзвратишесе вьвавилѡнь… | Проповѣдницы богоносніи бывшее волсхви возвратишасѧ въ вавѵлѡнъ… | ||||
| ... ἀ φέντες τ ὸ ν Ἡ ρώδην, ὡ ς ληρώδη, μ ὴ ε ἰ δότα ψάλλειν. Αλλ... | ѡставльше ирода ѩко бледива, не вѣдеща пѣти аллилоуіа 658 | оставиша ирода ѩко лжива неведуща пети аллілуіа | ѡставиша Ирѡда ѩко лжива: неведꙋща пѣти Аллилꙋіа | …ѡставиша Ирода ѩкѡ бꙋесловѧща, не вѣдꙋща пѣти: Аллилуіа | ѡставиша Ирода ѩко бꙋесловна, не вѣдꙋща пѣти: Аллилуіа 652 | ||
| 6 икос | 3-е χα ῖ ρε , τ ῆ ς ἀ π ά της τ ὴ ν πλάνην πατήσασα. | р. блуду державу поправши | р. прелести державꙋ поправшаѧ | ||||
| 9-е и 10-е χα ῖ ρε , τροφ ὴ το ῦ μάννα διάδοχε χα ῖ ρε, τρυφ ῆ ς ἁ γίας διάκονε | р крьмлѥ маннѣ приемница. р. пище свѧтыѥ слоужителю | р манны небесное приемнице. р. пищи свѧтое подателнице | р пище, манны пріемнице. р. сладости свѧтыѧ слꙋжителю | р пище, манны пріемнице. р. сладости свѧтыѧ слꙋжительнице | |||
| 7 икос | 6-e χα ῖ ρε , ξύλον ε ὺ σκιόφυλλον, ὑ φ’ ο ὑ σκέπονται πολλοί | р. дрѣво благо сѣннолистьвно, подним же покриваютсе мнози | р. отрасли добролиствена прикривающе многихъ | р. древо благосѣннолиственное, имже покрываются мнози | |||
| 8 икос | 8-е χα ῖ ρε , ἠ παρθενίαν καί λοχείαν ζευγν ῦ σα | р. двьство и рождьство сьпрегши | р. еже двьство и рожъство совокупивший | р. дѣвство и рождество сочетавшаѧ | |||
| 9 икос | 5-е χα ῖ ρε , ὅ τι ἐ μωράνθησαν ο ἱ δεινο ὶ συζητικοί | р. ѩко ѡбоуѩше хитрии сьстезателіѥ | р. ѩко одуреша пилніи возыскатели | р. ѩкѡ ѡбꙋѧша лютіи взыскателе | |||
| 10 икос | 11-е χα ῖ ρε , καλ ὴ κουροτρόφε Παρθένων | р. душамъ чертожнице свѧтыхъ | р. чертоже душъ свѧтыхъ | р. невѣсто-красительнице дꙋшъ свѧтыхъ | 11-е. чертоже дꙋшъ свѧтыхъ 657 | ||
| 11 икос | 1, 2 и 3-е χα ῖ ρε , ἀ κτ ῖ ς νοητο ῦ ἡ λίο υ χα ῖ ρε βολ ὶ ς το ῦ άδ ύ του φέγγους χα ῖ ρε , αςpan ὴ τ ὰ ς ψυχ ὰ ς καταλάμπουσα | Радуисе лоуче мысльнаго солнца. р. свьтѣніе незаходимаго свѣта. р. мльніе душе ѡсвѣщающіи | Р. лучꙋ солнеца разумнаго. р. сиание света незаходимаго. р. молние душе просвещающи | Р. лꙋче разꙋмнагѡ солнца. р. свѣтило незаходимаго. р. молніе душѧ освѣщающаѧ | Р. лꙋче оумнагѡ солнца. р. свѣтило незаходимагѡ свѣта. р. молніе дꙋшы просвѣщающаѧ | ||
| 12-ε χα ῖ ρε , ζω ὴ μυςικ ῆ ς ε ὐ ωχίας | р. жизны тайныѥ благоѥ наслажденіе | р. животе таинаго веселиѧ | р. животе тайнагѡ веселіѧ | ||||
| 13 конд. | Ὤ πανύμνητε Μ ῆ τερ ... ἀ π ὸ πάσης ῥ ῖ σαι σ υ μφορ ᾶ ς ἅ παντας κα ὶ τ ῆ ς μελλούσης λύτρωσα ι κολάσεως τοίς σοι σ υ μβο ῶ ντας Ἀ λληλούια | Ѡ вьсепѣтаа мати… отъ вьсакое избави скрьбы вьсѣхь, и гредоушеѥ изми моукы, иже тебѣ вьпиющіхъ алілоуіа | Ѡ вьсепѣтаѧ мати… от всѧкое печали избави насъ всѣхъ, и грѧдꙋщее изыми мукы тобѣ поющихъ Аллилуа | Ѡ Всепѣтаѧ Мати… отъ всѧкіѧ избави напасти всѣхъ: и грѧдꙋщаго изми мꙋченіѧ тебѣ вопіющыхъ | Ѡ всепѣтаѧ Мати… отъ всѧкіѧ избави напасти всѣхъ, и бꙋдꙋщіѧ изми мꙋки, тебѣ вопіющихъ: Аллилꙋіа | Ѡ всепѣтаѧ Мати… отъ всѧкіѧ избави напасти всѣхъ, и бꙋдꙋщіѧ изми мꙋки, ѡ Тебѣ вопіющихъ: Аллилꙋіа 658 |
* * *
651
Таблица относится к с. 36.
652
Встречается разночтение – вместо πιστῶν слово: περσῶν. С. Еλλ. Φιλολογ. Συλλογος. Τ. 25. С. 139.
653
Акафист Киевского издания 1625 г.
654
Молитвослов напечат. в Киево-Печерской лавре. 1880.
655
Молитвословецъ въ немъ же Акаѳісты и каноны. Могилев, 1643. Молитвословец повседневный Киево-Печерской Лавры 1713 г. – Молитвословец. Чернигов, 1714. – Акаѳісты и каноны. Могилев, 1728.
656
Ср.: Рук. Волоколамская. № 295.
657
Акафист Киевского издания 1625 г.
658
Молитвослов напеч. в Киево-Печерской Лавре. 1880.