Μην επιδιώκεις να γίνεις δικαστής, μήπως και δεν μπορέσεις την αδικία να ξεριζώσεις· μήπως από έναν ισχυρό επηρεαστείς και κινδυνέψει να χαθεί η ακεραιότητά σου.

Μη γίνεσαι άδικος απέναντι στης πόλης τους κατοίκους και μην ξεπέφτεις στο λαό μπροστά.

Μην πέσεις δεύτερη φορά σε αμαρτία, γιατί ακόμα και για μια φορά είσαι ένοχος.

Μην πεις: «Ο ύψιστος Θεός θα εκτιμήσει την αφθονία των δώρων μου και θα δεχτεί την προσφορά μου».

Μην αποκάμεις να προσεύχεσαι και μην παραμελείς την ελεημοσύνη.

Μην περιγελάς τον πικραμένο άνθρωπο, γιατί υπάρχει εκείνος που ταπεινώνει και ανυψώνει.

Μην εφευρίσκεις ψέματα ενάντια στον αδερφό σου ούτε σε φίλο σου να κάνεις το ίδιο.

Απόφευγε να λες οποιοδήποτε ψέμα, γιατί αυτή η συνήθεια δε βγάζει σε καλό.

Μη φλυαρείς στων πρεσβυτέρων τη συγκέντρωση ούτε να δευτερολογείς στην προσευχή σου.

Μην αποστρέφεσαι την κοπιαστική εργασία ή την αγροτική δουλειά, που ο Ύψιστος τη θέσπισε.

Τον εαυτό σου μην τον λογαριάζεις με τους αμαρτωλούς μαζί· θυμήσου ότι δεν αργεί να ’ρθεί η οργή του Κυρίου.

Ταπείνωσε βαθιά τον εαυτό σου, γιατί η αμαρτία του ασεβή φωτιά είναι και σαπίλα.
Η σωστή συμπεριφορά στο σπίτι

Μην ανταλλάξεις φίλο σου με χρήματα ούτε πραγματικό αδερφό με το πιο αγνό χρυσάφι.

Την καλή και σοφή γυναίκα σου μην την περιφρονείς, γιατί αξίζει η χάρη της πιότερο από χρυσάφι.

Μην κακομεταχειριστείς δούλο που τίμια εργάζεται ούτε και μισθωτό αφοσιωμένο.

Το συνετό σου δούλο αγάπα τον από καρδιάς και την ελευθερία μην του τη στερήσεις.

Έχεις κοπάδια; Πρόσεχέ τα· και διατήρησέ τα αν σου είναι χρήσιμα.

Έχεις γιους; Εκπαίδευσέ τους, κι απ’ τα μικρά τους χρόνια μάθε τους να υπακούν.

Έχεις κορίτσια; Πρόσεχε το σώμα τους αλλά μην είσαι επιεικής μπροστά τους.

Πάντρεψε το κορίτσι σου κι έργο μεγάλο θα ’χεις κάνει· αλλά δώσε την σ’ άντρα συνετό.

Έχεις γυναίκα όπως τη θέλεις; Μην τη χωρίσεις· και μην εμπιστευτείς τον εαυτό σου σε μια γυναίκα που δεν αγαπάς.

Μ’ όλη σου την καρδιά να τιμάς τον πατέρα σου· και της μητέρας σου το κοιλοπόνεμα μην το ξεχνάς.

Θυμήσου πως απ’ τους γονείς αυτούς γεννήθηκες· και τι θα τους ανταποδώσεις για ό,τι έκαναν για σένα;
Οι ιερείς

Μ’ όλη σου την ψυχή να σέβεσαι τον Κύριο και να τιμάς τους ιερείς του.

Μ’ όλη τη δύναμή σου ν’ αγαπάς τον Πλάστη σου και μην παραμελείς τους λειτουργούς του.

Να σέβεσαι τον Κύριο και να τιμάς τους ιερείς· και να τους δίνεις το μερίδιό τους σύμφωνα με την εντολή που έχεις πάρει: απ’ τα πρωτογεννήματα, απ’ τη θυσία επανόρθωσης, τις ωμοπλάτες απ’ τις θυσίες, τη θυσία της καθιέρωσης, καθώς και τα καλύτερα μέρη απ’ όλες τις ιερές προσφορές.
Οι φτωχοί και οι θλιμμένοι

Στον φτωχό επίσης να ’σαι γενναιόδωρος, για να λάβεις απ’ το Θεό άφθονη ευλογία.

Πλούσια να χαρίζεσαι σ’ όλους τους ζωντανούς· και τους νεκρούς μην τους στερήσεις την οφειλόμενη αγάπη σου.

Αυτούς που κλαίνε μην τους αποφεύγεις, και να πενθείς μ’ εκείνους που πενθούν.

Μην έχεις δισταγμούς να επισκεφθείς τον άρρωστο, γιατί απ’ τις πράξεις σου αυτές θ’ αγαπηθείς.

Σε ό,τι κάνεις, τα στερνά σου να θυμάσαι και δε θα πέσεις σ’ αμαρτία ποτέ.

Ευτυχισμένος ο άνθρωπος που με τα λόγια του δε σφάλλει, και δεν τον βασανίζουν τύψεις για τις αμαρτίες του.

Ευτυχισμένος είν’ αυτός, που δεν τον μέμφεται η συνείδησή του και την ελπίδα του δεν έχασε.

Για τον φιλάργυρο καλό δεν είν’ ο πλούτος· και τ’ αγαθά τι χρειάζονται σ’ άνθρωπο φθονερό;

Εκείνος που μαζεύει στερώντας τον εαυτό του, γι’ άλλους μαζεύει· με τα δικά του αγαθά άλλοι θα ζήσουν μέσα σε χλιδή.

Εκείνος που είναι σκληρός για τον εαυτό του, για ποιον θα ’ναι καλός; Δε θ’ απολαύσει ούτε τ’ αγαθά του.

Άνθρωπος δεν υπάρχει πιο κακός από κείνον που βασανίζει τον εαυτό του· κι ετούτο είναι της κακίας του το τίμημα.

Ακόμα κι όταν κάνει το καλό, το κάνει κατά λάθος· στο τέλος φανερώνει την κακία του.

Είναι κακός εκείνος που έχει μάτι φθονερό, που στρέφει απ’ αλλού το πρόσωπό του και τους ανθρώπους τους περιφρονεί.

Το μάτι του πλεονέκτη μ’ όσα έχει δε χορταίνει, κι η απληστία τού στεγνώνει την ψυχή.

Τσιγκουνεύεται κάποιος το ψωμί του, κι αυτό του λείπει απ’ το τραπέζι του.
Η καλή διαχείριση του πλούτου

Παιδί μου, σύμφωνα με τις δυνάμεις σου να ζεις καλά και δώρα άξια στον Κύριο να προσφέρεις.

Να σκέφτεσαι πως δεν αργεί ο θάνατος να ’ρθεί, και την απόφαση του άδη δεν την ξέρεις.

Όσο ζεις να ευεργετείς το φίλο σου κι όσο μπορείς το χέρι σου ν’ απλώνεις, να του δίνεις.

Στον εαυτό σου μη στερείς την ευτυχία μιας μέρας και μη χάνεις την ευκαιρία ν’ απολαύσεις μια νόμιμη επιθυμία.

Όσα με μόχθο απόχτησες, σε άλλον θα τ’ αφήσεις· και τ’ αγαθά του κόπου σου θα μοιραστούν με κλήρο.

Δώσε και πάρε, γέμισε την ψυχή σου από χαρά, γιατί δε θα ’ναι δυνατό απόλαυση στον άδη να ζητήσεις.

Κάθε άνθρωπος γερνάει, παλιώνει σαν το ρούχο· ο αιώνιος νόμος είναι να πεθάνεις.

Σ’ ένα δέντρο πυκνόφυλλο βλασταίνουν φύλλα, άλλα πέφτουν κι άλλα ξαναφυτρώνουν· έτσι συμβαίνει και με των ανθρώπων τις γενιές· η μια πεθαίνει, γεννιέται η άλλη.

Κάθε έργο αφού σαπίσει χάνεται· κι εκείνος που το εργάζεται, μαζί μ’ αυτό θα φύγει.
Η ευτυχία του σοφού

Ευτυχισμένος ο άνθρωπος που τη σοφία μελετάει και σκέφτεται με σύνεση,

που μέσα του στοχάζεται τους δρόμους της και συλλογίζεται τα μυστικά της.

Πίσω της τρέχει σαν ανιχνευτής, και στήνει για το διάβα της καρτέρι.

Κοιτάζει μέσ’ απ’ τα παραθυρά της και βάζει αυτί στις πόρτες της.

Πάει και κατοικεί κοντά στο σπίτι της, πάνω στους τοίχους της στηρίζει τη σκηνή του,

κοντά της στήνει τη σκηνή του και μένει μόνιμα σ’ ένα κατάλυμα ευτυχίας·

κάτω απ’ την προστασία της βάζει τα παιδιά του και κάτω απ’ τα κλαδιά της καταφεύγει.

Τον προστατεύει η σοφία απ’ το λιοπύρι και στη δική της δόξα μέσα κατοικεί.