И. Ивашковский

Источник

Делец

Bonus causarum actor, forensium causarum peritus patronus. 2) Olim: nocens, maleficus. – Дело, negotium, opus, occupatio, cura, res; res agenda или gerenda. Тяжелое, значительное дело, negotium operosum, amplum. Предпринять какое дело, negotium suscipere. Иметь попечение о своем деле, negotium suum gerere. И. п. о деле другого, alicujus negotium procurare. Исцравлять свои дела, sua negotia obire. Свойство, существо, состояние дела того требует, natura rei ita fert; est in re positum atque natura. Иметь дело, in negotio versari. Иметь много дел, occupatissimum esse; multis occupationibus implicatum esse. Иметь очень важные дела, summis occupationibus distineri. Освободиться от дела, ex negotio emergi. Составлять себе из чего дело или занятие, studio sibi aliquid habere. Это не наше дело, hoc non agimus. Не иметь никакого дела, никаких дел, vacare; vacare negotiis; otiari, otiosum esse. Я наделаю ему дела, (он cтанет в тупик), eum ad incitas redigam. Если мне позволять дела мои, si per occupationes meas licuerit. Никогда так не был я занят делами, districtior a causis nunquam fui. Поверенный в делах, cognitor, procurator. Сидеть за делом, opus facere, operari;; conferre laborem ad aliquam rem faciendam. Иметь на руках своих какое дело, habere, quod agas; demandatum, imperatum, impositum, injunctum mihi est aliquid. Дело у меня всегда хорошо шло, bene prospereque hoc operis processit mihi. Здесь совсем никакого не имею дела, hic nihil habeo, quod agam. У него и своего дела довольно, satis rerum suarum satagit. Делай свое дело, cura res tuas, age negotium tuum. 2) Factum, facinus, res, res gesta (особ. о военных делах). Превосходное дело, egregie factum. Одобрить чье дело, alicujus factum probare. Дела Божии, opera Dei. Дела закона, legis opera; ea, quæ lex præscribit. Это не мое дело, hoc non a me profectum est; hoc non mea culpa, mео vitio factum est. Жестокость есть часто дело любостяжания, crudelitas sæpe ex avaritia nascitur, oritur. Воздавать каждому пo делам, retribuere unicuique justa pro operibus ejus. 3) Lis, controversia, causa, judicium. Начать дело в суде, actionem instituere; lege agere; litem sequi. Решить дело в чью пользу, dare litem secundum aliquem. Разобрать дело, de causa cognoscere. Если ты имеешь с кем какое дело, si cum altero contrahas. Я не имел с ним никакого дела, nihil cum ео commercii habui. Я не хочу или не буду иметь с тобой никакого делa, tua conditione non utar. Начать против кого дело, litem intendere alicui; agere in aliquem; litem inferre in aliquem. Иметь с кем дело пo суду, judicium habere, litigare, certare cum aliquo. Вести дело как стряпчему, causam orare, perorare, tractare, versare. Спорное дело, res ambigitur. Уголовное дело, res capitalis. Выиграть дело, vincere judicium, causam; obtinere causam, litem. Проиграть дело, cadere in judicio; cadere causa; causam, litem perdere. Дело еще не решено, lis pendet. Перенести дело из одного суда в другой, apellare ab aliquo ad aliquem; provocare. Основание дела, continens causæ. 4} Мнe до всего этого нет дела, hoc nihil ad me, т.е., attinet. Мне нет никакого дела до тебя, nihil te utor (Plaut.). Какое вам до него дело, quæ ratio tibi cum illo intercedit? Какое ей тут дело? quid huic hic rei est? 5) Status, conditio, locus. Их дело богатое, а наше бедное, illorum res florentes sunt, nostra verо loco deteriore. 6) Perfectio, exsecutio. Mногиe на это отзовутся, что такой род воспитания не так удобен делом, как словом представляется, multi reponent или in contrariam partem afferent: ejusmodi rationem educandi pueros facilius verbis, quam re ad effectum adduci posse. Это главное в нашем деле, hic cardo, hoc caput est hujus rei; in eo res tota versatur. To и дело, nihil aliud, quam. Он то и дело бегает, nihil aliud, quam discursat. Он то и дело говорит об этом, istud semper habet in ore. За дело, пo делом, jure, merito; jure meritoque. Его наказали по делом, jure meritoque pœnas dedit, solvit, persolvit. Говорить дело, serio loqui. Ты говори ему дело, а он смеется, loquere cum ео de rebus gravibus, severis, et ille risum edit. Ты все не дело говоришь, и слушать не хочется, semper aliena loqueris neque vis auscultare. Это дело не его ума, id ex ejus officina non exiit, ea non profert e sua moneta. У кого на руках премного дела, occupatissimus. Дело, скрытно производимое, fraus, stratagema. В самом деле, re, revera, reaprе. Наконец дело дошло до того, postremo res adeo rediit. Оставь ее, да говори о деле, mitte ista atque ad rem redi. Помочь кому coветом и делом, aliquem opera et соnsilio или re et consilio juvare, adjuvare. Он в самом деле подумал, что я рассердился, reapre credidit, me offensum esse.      – Деловец, aptus, idoneus, par alicui rei. Деловый, peritus forensium causarum, forensium negotiorum, natus rebus gerendis, tractandis negotiis idoneus; bonus, laudabilis actor causarum. Деловые люди, operarii; operæ mercenariæ, conductæ.


Источник: Полный русско-латинский словарь, составленный заслуженным профессором Московского университета, статским советником И. Ивашковским, значительно обогащенный словами и примерами, заимствованными из латинских и русских писателей, прозаиков и стихотворцев, удостоенный Императорскою Академиею наук Демидовской премии : В 4 част. - Санкт-Петербург : И. Эйнерлинг, 1849-1853. / Ч. 1. - 1849. - VI, 1064 стб.; Ч. 2. - 1850. - 1070 стб.; Ч. 3. - 1850. - 874 стб.; Ч. 4. - 1853. - 816 стб.

Комментарии для сайта Cackle